Histoire de Montdidier
Volume III - Pièce justificative 101
par Victor de Beauvillé

In prioratu conventuali Montisdesiderii, Ambianensis diœcesis, a monasterio Cluniacensi immediate dependenti, die 22 mensis decembris, anno Domini millesimo quingentesimo octavo, ibidem applicuimus in sero.

Die sequenti 23 ejusdem mensis, fuimus in ingressu magnæ portæ ecclesiæ processionaliter per dominum Simonem Le Gay, in sacra pagina doctorem, priorem, et officiarios et religiosos dicti loci in cappis existentes honorifice recepti, et usque ad chorum, decantando repensorium, ut moris est, deducti.

Deinde deposito flocco, et alba et stola assumptis, decantando hymnum Veni Creator, visitavimus sacratissimum corpus Christi, et in uno pulchro vase argenteo deaurato invenimus reverenter, ut decet, repositum et conservatum ; altare majus et decenter et sumptuose ornatum, vestimenta quoque, et ornamenta et reliquaria pretiosissima in sacristia bene et decenter reposita et conservata in magna copia.

Quoad ecclesiam, est etiam magnifica et bene reparata, divinum officium expletur die ac nocte, competenter, ut vidimus, observatis ceremoniis, et est numerus religiosorum duodecim, computato priore.

Missæ duæ alta voce cum cantu, videlicet prima de beata Virgine Maria ad unum altare quod est in navi ejusdem ecclesiæ, et alia ad altare majus, et aliæ missæ submissa voce celebrantur.

Dormitorium est competens in cellis et officinis necessariis, sed in eo invenimus culcitras ex plumis.

Capilulum et refectorium sunt competentia, necnon domus habitationis prioris, grangia et alia edificia, excepto ab una parte claustri, in qua antiquitus solebat esse refectorium cum coquina et horreo desuper, et non supersunt nisi muri et est necessarium reficere etiam idoneum, quod vix posset fieri pro mille libris.

Religiosi vivunt in communi et utuntur pro refectorio una aula pulchra et bene composita quæ est de habitatione prioris ab una alia parte claustri.

In capitulo convenimus hora capitulari, et ibi exposuimus quæ nobis visa fuerunt convenientia, tam pro salute animarum quam reformatione morum.

Injunximus dicto priori, quod curet refectionem et reparationem dictæ domus a parte claustri, in quo solebant esse refectorium et horrea, ut dictum est supra, et usque ad perfectionem expendat annuatim ad minus summam ducentarum librarum.

Item, injunximus religiosis quod ex dormitorio, dictas culcitras de plumis deponant, et illas infra tres menses in materatos commutent quibus deinceps utantur, ac camisiis stamineis vel aliis quam ex tela vel lino, secundum regulam patris nostri Benedicti, canonicas institutiones et instiluta regularia.

Item, inhibimus sub excommunicationis pœna et regularis disciplinæ, quod dicti religiosi loca regularia et septa monasterii exire sine licentia petita et obtenta, causa necessitatis vel utilitatis apparentis concedenda, non præsumant ; et tunc si pro eundo ad villam, bini incedant, et floccos seu cucullos regulares deserant, tabernas et loca inhonesta et suspecta evitent, et in dicta villa bibere et comedere, neque in ea pernoctare, quovis pacto, sub simili pœna vel majori secundum exigentiam casus, arbitrio prioris, vel altarius loco sui præsidentis infligenda non habeant.

Item, injunximus quod divinum officium devote, reverenter, tractim, cum pausis, incurrationibus et ceremoniis et boris convenientibus, persolvatur.

Juvenes novitii in præceptis Dei substantialibus regula et aliis ad salutem necessariis, in cantu quoque et grammatica per magistros ad id idoneos diligenter instruantur.